بررسی اثرات زعفران بر روی مبتلایان به لوسمی و نقص تمایلات جنسی و پاسخهای بیوشیمیایی و بیومولکولی مربوطه در مردان و زنان ایرانی

مقدمه: تقاضا برای داروهای گیاهی با بیشترین اثربخشی و کمترین سمیت منجر به مطالعه بر روی عوامل محافظت کننده مشهور در میوه ها و سبزیجات شده است. زعفران از جمله گیاهانی است که سرشار از کاروتنوئیدها می باشد و در مناطق مختلف جهان عموما مصرف می شود و مطالعاتی که تا کنون انجام شده، اثرات ضد سرطانی زعفران و همچنین اثرات آن را در تقویت کنندگی رفتارهای جنسی در مدلهای حیوانی نشان داده اند. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر زعفران بر روی لوسمی در سطح مولکولی و بررسی آن در بهبود نیروی جنسی در انسان صورت گرفته است. روش کار: در بررسی اثر زعفران بر روی لوسمی، نمونه گیری از خون 7 نفر زن و مرد مبتلا به سرطان خون قبل از شروع هر گونه درمانی انجام شد و میزان ازدیاد آنکوژن int-2 (کد کننده فاکتور رشد فیبروبلاست (fgf-3) بر روی کروموزوم 11q13) در سطح همانندسازی dna و رونویسی rna بررسی شد. پس از استخراج dna و rna از سلولهای خونی و پس از کشت نمونه خون افراد مبتلا به سرطان خون و استخراج rna و تهیه c-dna، با کمک تکنیک differential quantitative polymerase chain reaction(dqpcr) ترادفی از ژن int-2 همزمان با ترادفی از ژن کنترل تک نسخه ای اینترفرون-گاما (?-ifn) تکثیر شد پس از الکتروفورز محصولات pcr داده های بدست آمده از دستگاه مستندساز ژل (gel doc. system) توسط نرم افزار uvitec آنالیز شد. برای بررسی اثر زعفران در تغییر تعداد و توده های سلولهای لنفوسیتی پس از کشت سلولهای خونی لام تهیه شد و نتایج مقایسه گردید. در بررسی اثر زعفران در بهبود نیروی جنسی از 9 مرد و زن مبتلا به بی میلی جنسی قبل از مصرف زعفران آزمایشات هورمونی و اسپرموگرام انجام شد و پس از مصرف کپسولهای حاوی 25 میلی گرم زعفران دو بار در روز به مدت یکماه، مجددا آزمایشات هورمونی و اسپرموگرام تکرار و نتایج مقایسه شد. یافته ها: ازدیاد ژن int-2 در سطح همانندسازی dna در 4 نمونه سرطانی مشاهده شد که نسبت به dna افراد شاهد 45/1 برابر افزایش نشان می داد. تزاید درسطح رونویسی ژن هدف در شرایط بدون زعفران 56/5 محاسبه شد که در شرایط مجاورت با زعفران به 83/3 رسید که 45/1 برابر کاهش نشان می داد. شدت bir-نسبت شدت باند آنکوژن به ژن مرجع- در نمونه های سرطانی در سطح همانندسازی 45/5 بدست آمد و همان نسبت در سطح رونویسی 37/5 محاسبه شد که نسبت به افراد کنترل افزایش نشان می داد. تعداد لنفوسیتها در نمونه های سرطانی در مقایسه با هم پس از تاثیر عصاره زعفران به میزان سه برابر و تعداد توده های لنفوسیتی حدودا دو برابر کاهش یافت. میانگین غلظت هورمون fsh، lh، استروژن و پرولاکتین پس از مصرف زعفران افزایش و تستوسترون و پروژسترون کاهش نشان داد. در بررسی فاکتورهای اسپرمی حجم مایع منی، تعداد اسپرم و تحرک اسپرم و درصد اسپرمهای طبیعی پس از مصرف زعفران افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهند که ازدیاد آنکوژن int-2 در بیماران مبتلا به لوسمی همانند سرطان تخمدان و پستان نیز می تواند اتفاق بیفتد که با وجود دخالت این فاکتور در مکانیسمهای مختلف رشد و نمو و تکثیر سلول خصوصا در پدیده آنژیوژنز( رگ زایی) می تواند به پیشرفت و وخامت بیماری کمک نماید. با توجه به اینکه در این تحقیق تشدید ژنی هم در دز ژنی و هم در سطح نسخه برداری برای int-2 مشاهده شد و با تاثیر زعفران میزان این تشدید و تزاید زنی کاهش یافت این مطالعه می تواند به عنوان اولین بررسی مولکولی تاثیر زعفران در کاهش تشدید ژنی int-2 لحاظ شود و با مشاهدات حاضر تاثیر زعفران در کند نمودن روند تشدید ژنی در افراد مبتلا به لوسمی تایید می شود، همچنین با کاهش روند تقسیم سلولی، زعفران توانسته است از تراکم سلولی کاسته و از تجمیع و به هم چسبیدن آنها جلوگیری بعمل آورد که با این وجود می تواند نقشی در ممانعت از چسبیدن سلولهای سرطانی به یکدیگر و یا سایر سلولها و در نتیجه کند کردن روند متاستاز ایفا نماید. هرچند نقش زعفران در برقراری تعادل هورمونی بدن نیاز به مطالعات بیشتری دارد ولی با اثر گذاشتن بر روی بعضی از ژنها در بیان صفات دخیل در میل جنسی می تواند در بهبود عملکرد سیستم جنسی و افزایش قوای جنسیی نقش داشته باشد، ضمن اینکه به عنوان ماده ای فرح بخش می تواند با تاثیر روی خلق و خوی افراد به عنوان یک عامل ثانویه در تقویت بروز رفتارهای هنجار جنسی نیز عمل نماید. زعفران به عنوان یک گیاه درمانی با داشتن خواص آنتی اکسیدانی و کنترل کننده تقسیم سسلولی می تواند در بهبود روند اسپرماتوژنز و تقویت پارامترهای اسپرمی نیز عمل نماید.